Hulp in huis

Naar aanleiding van mijn vorige blog over verveling belde een van mijn vriendinnen me dit weekend op. Ze herkende de verveling bij haar kinderen en vroeg zich af welke klusjes ze haar kinderen in huis zou kunnen laten doen. En of dat allemaal wel verantwoord was. Want ze wilde toch niet dat ze haar kinderen 'te werk zou stellen' alleen om van het gezeur over de verveling af te komen. Maar het gaat dus om meer dan dat, legde ik haar uit. Als je je kind op de juiste manier klusjes in huis geeft, gaat het om veel meer dan ze van verveling af helpen of jezelf ontlasten. Op de juiste wijze kinderen betrekken bij huishoudelijke taken is simpelweg een belangrijk onderdeel van de opvoeding. Kinderen die geregeld helpen in het huishouden worden later vaak betere werknemers. Ze hebben namelijk al op jonge leeftijd geleerd om de handen uit de mouwen te steken en samen te werken. Ook reageren ze empathischer en zijn ze beter in staat om taken individueel tot een goed einde te brengen. Ze worden er zelfstandig en zelfverzekerd van.

Maar hoe geef je je kind dan op een goede manier taken in huis, zodat ze groeien en zich verder ontwikkelen? Hier volgen enkele tips:

1) Als je je kind een taakje geeft, laat hem het dan op zijn eigen manier uitvoeren. Misschien betekent dat, dat het niet precies zo gaat als dat je het zelf zou doen. Maar het overdragen van de verantwoordelijkheid over de betreffende taak hoort bij het proces. Als een kind de volledige verantwoordelijkheid krijgt, kan het daarna namelijk ook alle lof ontvangen. Dit sterkt je kind in zich zelfstandig en vooral zelfverzekerd voelen.

2) Begin al op jonge leeftijd met kleine klusjes. Als een kind tot aan de middelbare school niets heeft hoeven doen en dan ineens zijn eigen kamer moet schoonmaken, is dat een te plotse overgang. Een kind kan zich dan snel overvraagd voelen en in paniek raken.

Zie het als 1 van de andere ontwikkelingstaken of schoolse vaardigheden, zoals schrijven: een kind leert ook eerst een potlood vast te houden, dan te krassen op papier, dan binnen de lijntjes te kleuren en gaat dan pas leren schrijven. Kleine, behapbare stappen dus. 3) Zorg voor een klusje dat past bij het ontwikkelingsniveau van je kind. Uiteraard laat je je kind van 2 niet helpen met groenten snijden, maar laat een kind ook geen klusjes doen die ver onder zijn ontwikkelingsniveau liggen, want dan gaat hij zich juist vervelen. De ideale taak daagt het kind wel uit, maar overvraagt hem niet. Onderstaand lijstje kan je hierbij helpen.

4) Biedt genoeg variatie aan. Geen kind vindt het leuk dag in, dag uit hetzelfde te doen, net als volwassenen overigens. Dus als je kind de ene keer de was heeft opgevouwen, laat het dan een volgende keer helpen in de keuken of de auto wassen. Wat nog beter werkt: laat het kind zelf een klusje kiezen. Geef 2 of 3 opties om de keuze niet te moeilijk te maken.

5) Als je meerdere kinderen samen een taak laat uitvoeren (bijvoorbeeld samen een maaltijd klaarmaken), laat ze dat dan ook echt samen doen. Bemoei je er niet mee, ga desnoods in een andere kamer zitten. Natuurlijk zal er af en toe onderling gekibbeld worden, maar kinderen leren zo wel samenwerken, onderhandelen en compromissen sluiten.

En dan is er nog die ene lastige vraag: je kind wel of niet betalen voor deze taken? Als je ze betaalt, kun je dat zien als een zakelijke benadering waarmee je kinderen voorbereidt op het werkende leven. Maar je ondermijnt daarmee wel een stuk intrinsieke motivatie. Zonder betaling gaan je kinderen dan geen klusjes meer uit zichzelf doen. Mijns inziens kun je kinderen dus prima een zakcentje geven voor extra taken zoals het wassen van de auto, maar andere huishoudelijke klusjes zoals tafel dekken of speelgoed opruimen horen er gewoon bij. Want zeg nou zelf: als ze op zichzelf wonen, betaal je ze dan nog steeds voor het doen van de afwas?