Trots op je fouten

Toen ik dit plaatje zag, moest ik meteen weer denken aan een meisje dat ongeveer een jaar geleden bij mij in de praktijk kwam. Sofie was toen 10 jaar en zo ontzettend bang om fouten te maken, alles moest in 1 keer perfect. Omdat ze slim genoeg was om bijna alles goed te doen, was ze natuurlijk ook slim genoeg om te beseffen dat alles altijd perfect doen niet zou lukken. Met als gevolg dat ze voor elke spreekbeurt, elke toets en vooral de Cito toets doodsbang was. Haar moeder vertelde me in de intake dat ze haar dochter heel vaak had gezegd dat ze zo ontzettend slim was en dat ze zich geen zorgen hoefde te maken, omdat ze het echt heel goed zou doen op school. Gek genoeg verdween de angst daarmee niet, maar leek die wel groter te worden. En dus kwam Sofie bij mij. Eerst een beetje schuchter, want ze wist niet wat ze kon verwachten, had niet vooraf kunnen leren voor onze afspraak, dus ze was erg bang dat ze het fout zou doen.

Toen ik haar vertelde dat er geen goede of foute antwoorden waren bij de oefeningen die wij deden, keek ze me dan ook een beetje vreemd aan. Hoe kon dat nou, niet goed of fout? Op school was dat wel altijd zo. Toen we verder keken naar wat een fout precies betekent, kwamen we samen tot de ontdekking dat een fout iets is dat je eigenlijk nog niet weet. En als je iets niet weet, dan kun je het nog leren. Kortom, fouten zijn er om van te leren en als je nooit fouten maakt, dan leer je niks! Het duurde even voordat Sofie hier ook van overtuigd was, maar uiteindelijk kwamen we tot een paar simpele veranderingen die haar zouden helpen: samen hebben we met de juf afgesproken dat er geen rode streep meer door haar antwoorden zou staan. Er zou alleen met een groene pen bijgeschreven worden wat het goede antwoord was. Op die manier werd het voor Sofie mooi inzichtelijk dat het groene antwoord hetgeen was dat zij nog te leren had.

En aan moeder hebben we gevraagd om Sofie vooral op het hart te drukken dat ze veel plezier mocht hebben om te leren. En leren betekent fouten maken. Na school vroeg moeder dus voortaan aan Sofie wat ze geleerd had en niet of het goed gegaan was.

Soms bleek dit moeilijker te zijn dan gedacht, want we zijn zo gewend om te vragen of iets goed of niet goed gegaan is. Toen Sofie na een paar weken oefenen weer bij me kwam stapte ik zelf keihard in die valkuil door direct te vragen: "En hoe is het gegaan? Wat ging er goed?".

Het mooiste hiervan was wel dat Sofie me direct op mijn plek zette door te antwoorden: "M'n moeder heeft heel veel geleerd, want zij vraagt mij bijna nooit meer hoe mijn toetsen gegaan zijn!". :-)

De kleine aanpassingen die we hebben gedaan, samen met haar omgeving, hielpen Sofie langzaamaan te accepteren dat het niet alleen onmogelijk is om foutloos door het leven te gaan, maar ook helemaal niet leerzaam of leuk! En dat deed mij dan weer denken aan deze mooie uitspraak. Een uitspraak waar ik ook nog regelmatig wat aan heb!

(Vanwege privacyredenen zijn de namen in deze blog gefingeerd)