Win or learn, never lose

Als (import-)Amsterdammer zat ook ik afgelopen week verslagen te kijken naar de bijna levenloze lichamen op het gras in de Arena. Alles gegeven, de sterren van hemel gespeeld (zeker Hakim Ziyech!) en dan toch met lege handen staan. Wat gaat er dan door je heen? In de interviews was het van de gezichten af te lezen, zonder nog de antwoorden te horen: pijn, verdriet, boosheid, frustratie, ongeloof. Eigenlijk alles wat ik ook voelde, maar dan voor die jongens natuurlijk een miljoen keer meer en groter.

Nu, een halve week later, zie ik andere beelden: een uitzinnige Matthijs de Ligt met een microfoon in datzelfde stadion, de hele selectie (inclusief trainer ten Hag) die feestviert op het dak van de Arena. Knap, dat deze jongens zo hebben kunnen omschakelen, dat ze een paar dagen na het grote verlies alweer gefocust waren op de wedstrijd waarin ze het kampioenschap moesten veilig stellen.

Ik zat zowel woensdagavond als zondagmiddag niet alleen te kijken als inwoner van Amsterdam, maar natuurlijk ook als (kinder- en jongeren)coach. En er schoot mij direct 1 belangrijk woord in mijn hoofd: weerbaarheid.

Dit team heeft zich door een tegenslag (en wat voor eentje!) niet zomaar uit het veld laten slaan. Ze hebben zich even ter aarde laten storten, maar zijn ook weer opgestaan en verder gegaan. Ik merk in mijn praktijk dat dit voor de kinderen die ik help vaak een probleem is. Als er iets tegen zit, gaat het koppie hangen en kruipen onzekere kinderen in hun schulp. De ouders die mij om hulp vragen, zien dit ook gebeuren: kinderen die twijfelen of ze iets wel kunnen en, om er maar voor te zorgen dat ze niet tegen een mislukking aanlopen, de uitdagingen dus uit de weg gaan. De hulpvraag van deze ouders is vaak hetzelfde, ze zouden zo graag willen dat hun kind onbezorgd en zelfverzekerd het leven wel aangaat en niet zo van slag raakt van een tegenslag.

Weerbaarheid is daarbij van groot belang, het voor jezelf durven opkomen, zonder de ander daarbij te schaden, jezelf durven zijn en zelfstandig zijn, maar ook om hulp durven vragen als dat nodig is. Een voorwaarde voor weerbaarheid is dat kinderen een goed gevoel van eigenwaarde en een bepaald zelfvertrouwen hebben. Het is veel makkelijker om voor jezelf op te komen, als je ook echt gelooft dat jij dat waard bent. Er is ook sprake van een wisselwerking tussen weerbaarheid en zelfvertrouwen. Een kind dat weinig weerbaar is en niet voor zichzelf durft op te komen zal soms negatieve ervaringen hebben. Dit zorgt voor een negatief zelfbeeld, wat het zelfvertrouwen geen goed doet. En dit zelfvertrouwen heeft weer invloed op de weerbaarheid. Zo kan een kind met weinig zelfvertrouwen in een negatieve spiraal terecht komen. Maar andersom is net zo goed het geval: een kind dat zelfvertrouwen heeft, zal weerbaar zijn en in lastige situaties voor zichzelf opkomen, wat weer zorgt voor een toename van het zelfvertrouwen. De basis ligt dus in het zelfvertrouwen van een kind en dat is wat ik in mijn praktijk probeer te vergroten. We gaan op zoek naar datgene dat het kind zichzelf en uniek maakt, los van prestaties. Zodat een tegenvaller, groot of klein, er niet meer voor zorgt dat het kind het vertrouwen in zichzelf verliest, maar dat ze ervan leren. Leren over de situatie, over de gebeurtenis, over hun omgeving, maar vooral over zichzelf.

Want ik geloof heilig in de titel van deze blog: Soms win je en soms leer je, maar echt verliezen doe je nooit!